آیا ماسک پارچه‌ ای برای پیشگیری از کرونا خوب است؟

ماسک پارچه‌ای تا چه اندازه می‌تواند ما را از ابتلا به کرونا دور نگه دارد؟ متخصصان در این باره چه گفته‌اند و نتیجه تحقیقات چیست؟

صبح مشهد– استفاده از ماسک باید برای همه ما به یک عادت ترک نشدنی تبدیل شود تا بتوانیم خود را تا حد امکان برای پیشگیری از کرونا مجهز کنیم اما موضوع و سوال خیلی‌ها این است که چه نوع ماسکی را باید استفاده کنیم و آیا ماسک پارچه ای خوب است؟

اگرچه استفاده از ماسک پارچه‎ای، محافظت ایمن ماسک‌های پزشکی را در برابر بیماری کووید ۱۹ ایجاد نمی‌کند، اما استفاده از آن‌ها بسیار بهتر از رفت و آمد در شهر بدون پوشیدن ماسک است.

ماسک‌های خانگی یا پزشکی؟
در صورت استفاده صحیح، هر دو گزینه مناسب است. ماسک‌های پارچه‌ای را می‌توانید از داروخانه‌ها خریداری کرده یا در منزل درست کنید. برای دوخت این ماسک‌ها از طرح‎ها و الگوهای توصیه‎شده توسط منابع معتبر مانند CDC (مرکز کنترل و پیشگیری بیماری) استفاده کنید.

آیا ماسک پارچه ای می تواند از کرونا پیشگیری کند

ویژگی های ماسک پارچه ای مناسب
تنفس آسان: باید بتوانید هنگام استفاده از ماسک راحت نفس بکشید تا برای استفاده در اماکن عمومی مجبور به برداشتن آن از صورت نشوید. ماسک صورت باید از بینی تا زیر چانه و به سمت گوش‌ها را پوشش دهد و متناسب با سایز صورت باشد. اگر شکاف‎هایی برای ورود هوا وجود داشته باشد، استفاده از آن بی‎فایده است. در صورت استفاده از ماسک نباید آن را لمس کرد زیرا لمس لایه بیرونی ماسک، می‌تواند انگشتان دست را آلوده کند. اگر در هنگام استفاده از ماسک تنفس راحت ندارید، آن را کنار بگذارید و به سایر گزینه‎ها فکر کنید.

استفاده آسان: ماسکی را انتخاب کنید که به راحتی و بدون آلوده‌‎کردن اجزای صورت برداشته می‌شود. حرکت‌دادن ماسک روی صورت برای صحبت‌کردن با تلفن همراه یا غذاخوردن به‌هیچ وجه توصیه نمی‌شود. اگر در خارج از منزل ورزش می‏‌کنید و با وجود ماسک به‌‎ سختی نفس می‎کشید، محل تمرین خود را طوری انتخاب کنید که با رعایت فاصله اجتماعی بتوانید بدون ماسک ورزش کنید.

دوام بالا: بعد از هر بار استفاده از ماسک پارچه‌ای باید آن را بشویید. اگر ماسک شکل طبیعی خود را از دست داد، دیگر نباید از آن استفاده کرد. در صورت استفاده از فیلتر، چگونگی تمیز‏کردن آن بستگی به نوع فیلتر دارد. برای پیشگیری از کوچک‌شدن ماسک باید پارچه مورد نظر را قبل از دوختن در آب قرار دهید.

ماسک پارچه ای تا چه حد برای پیشگیری از کرونا مناسب است

ماسک‌های پارچه‌ای برای زمان‌های کوتاه
آیدین پورکاظمی، متخصص عفونی، با اشاره به اصول استفاده از ماسک، خاطرنشان کرد: ماسک باید به گونه ای باشد که از رسیدن ذرات آلوده به دستگاه تنفسی جلوگیری کند؛ البته ماسک های جراحی بهترین نوع ماسک هستند، اما استفاده از چنین ماسک هایی برای همگان امکان ندارد.

پورکاظمی، استفاده از ماسک در فضاهای باز عمومی همراه با فاصله گذاری فیزیکی را الزامی ندانست و بیان کرد: افرادی که در مراکز درمانی و داروخانه ها و مطب پزشکان هستند و یا بیمار کرونایی محسوب می شوند، حتما باید ماسک بزنند.

وی با بیان اینکه ماسک های بهداشتی و پارچه ای کیفیت لازم برای جلوگیری از انتقال ذرات تنفسی را ندارند، گفت: ماسک پارچه ای به صورت کوتاه مدت در فضای آلوده از ما محافظت می کند، اما ماسک پارچه ای زدن از ماسک نزدن بهتر است. کودکان نیز حتما باید ماسک بزنند، زیرا در معرض ابتلا به کرونا قرار دارند.

این متخصص عفونی، با تاکید بر لزوم استفاده از الیاف استاندارد برای تهیه ماسک، خاطرنشان کرد: اگر پارچه یا الیاف به کار رفته در ماسک استاندارد مورد تایید وزارت بهداشت نباشد، حساسیت ایجاد می کند و راه های تنفسی را بی بندد و فرد دچار تنگی نفس و سرفه و سوزش گلو می شود که علائم آن مانند کروناست.

نتیجه یک تحقیق درباره ماسک‌های غیرپزشکی
پژوهشگران در دانشگاه آتلانتیک فلوریدا انواع مواد و اشکال ماسک‌های غیر پزشکی را مقایسه کردند و دریافتند ماسک‌های کاملا اندازه دوخته‌شده از دو لایه پارچه کتانی ملحفه‌ای موثرترین ماسک‌ها در جلوگیری از انتشار قطرک‌های منتشر شده هنگام سرفه و عطسه هستند.

آنها همچنین ماسک‌های شل خانگی که با دستمال گردن، دستمال یا تی‌شرت ساخته می‌شوند یا با ماسک‌های تجاری غیر استریل مخروطی‌شکل که معمولا در داروخانه‌ها در اختیار است، مقایسه کردند.

این پژوهشگران این نوع ماسک‌ها را به خاطر سهولت دسترسی برای عموم و اینکه ماسک‌های پزشکی و تنفسی N95 در زمانه شیوع ویروس کرونا باید در اختیار کارکنان پزشکی باشند، انتخاب کردند.

این پژوهشگران در این تجربه از سر مانکن که با تعبیه بالشتک‌هایی سوراخ‌های بینی در آن شبیه‌سازی شده بود و در ارتفاع ۱۷۲ سانتی‌متری قرار گرفته بود تا شبیه قامت یک مرد بزرگسال شود، استفادده کردند. سرفه یا عطسه با استفاده یک پمپ دستی و یک دستگاه دودزا در این مانکن ایجاد می‌شد.

آنها سپس از نور لیزر برای شناسایی قطرک‌هایی که با عطسه و سرفه از مانکن خارج می‌شدند استفاده کردند و مسیری را که این قطرک‌ها می‌پیمودند، میان ماسک‌های ساخته شده از مواد و طراحی‌های گوناگون مقایسه کردند.

نتایج نشان داد که قطرک‌های یک سرفه شبیه‌سازی شده بدون ماسک فاصله‌ای حدود ۲.۵ متر را می‌پیمایند. این فاصله در ماسک‌های ساخته شده از دستمال گردن به حدود یک متر در ماسک‌های درست شده با دستمال کتانی تاشده به بیش از ۳۰ سانتی‌متر، با ماسک‌های مخروطی‌شکل معمولی به ۲۰ سانتی‌متر و بالاخره با ماسک دوخته‌شده از پارچه کتان ملحفه‌ای به ۵ سانتی‌متر می‌رسید.

به گفته این پژوهشگران قطرک‌های پرتاب شده به بیرون در هنگام عطسه و سرفه در صورتی که مانعی در برابرشان نباشد تا بیش از ۳.۵ متر به جلو می‌روند و اکثریتشان هنگام رسیدن به این حد روی زمین می‌افتند.

همچنین شمار و غلظت این قطرک‌ها با افزایش فاصله کاهش می‌یابد که دلیل اصلی توصیه به فاصله‌گیری جسمی است.

کارشناسان می‌گویند نتایج این بررسی نشان می‌دهد که یک ماسک پارچه‌ای با کیفیت خوب می‌تواند فاصله پخش شدن قطرک‌های آلوده را کاهش دهد.

اما این بررسی شمار و اندازه قطرک‌ها را ارزیابی نکرده است و این شبیه‌سازی لزوما ممکن است معادل گستره پخش قطرک‌های تنفسی آزاد شده با سرفه نباشد. همچنین این شیوه شناسایی با نور لیزر قطرک‌های میکروسکوپی را که هنگام سرفه کردن آزاد می‌شوند، اندازه نمی‌گیرد.

بررسی این پژوهشگران نشان داد که رج‌شمار بالاتر پارچه لزوما به معنای موثرتر بودن آن نیست، چرا که دستمال گردن با وجود رج‌شمار بالا کمترین کارآمدی را در جلوگیری از پخش قطرک‌های تنفسی داشت.

سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که دست‌هایتان را پیش از لمس کردن ماسک بشویید و همچنین مراقب باشید که ماسک پارچه‌ای‌تان خیلی شل نباشد و به طور کامل دهان و بینی‌تان را بپوشاند. همچنین اگر می‌خواهید از ماسک دوباره استفاده کنید آن را درون یک کیسه تمیز بگذارید و هر روز با آب داغ و صابون بشویید.

پارچه مناسب ماسک
بهترین ماسک‎های پارچه‎ای شامل حداقل دو لایه از پارچه پنبه‎ای محکم است. برای دوخت یا تهیه ماسک به دنبال پارچه‌های دارای تراکم بالا باشید. این پارچه‌ها به عنوان فیلتر مسدود‎کننده انتشار قطرات تنفسی عمل می‌کند و در عین‌حال امکان تنفس راحت را فراهم می‎کند.

فیلتر ماسک
بعضی از ماسک‌ها فضایی را برای لایه محافظ اضافی ایجاد می‌کنند. به توصیه مرکز کنترل و پیشگیری بیماری بهتر است فیلترهای کاغذی قهوه را به ماسک‎های خانگی اضافه کنید. این فیلترها را می‌توان با کیسه‎های موادغذایی قابل بازیافت، حوله‌های آشپزخانه و یا پارچه‌های کتانی تهیه کنید. فیلترها برای انسداد ذرات ریز و مرطوب به اندازه کافی متراکم بوده و امکان تنفس راحت را فراهم می‌کند.

منابع: ایمنا- ایسنا-برنا