قائم مقام شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی گفت: دَخل آبی استان از منابع تجدیدپذیر سه میلیون و ۴۶۶ میلیون متر مکعب است در حالی که میزان خَرج آبی و مصرف آب پنج هزار و ۴۸۸ میلیون متر مکعب است که نشان می دهد دخل و خرج آب خراسان رضوی با یکدیگر تناسبی ندارد.
به گزارش صبح مشهد، محمد رضا طاهری روز سه شنبه در جمع خبرنگاران با بیان اینکه ۸۵ درصد مصرف آب در استان مربوط به بخش کشاورزی است افزود: ۵۱۱ میلیون متر مکعب از مصرف آبی استان در بخش شرب، ۲۱۰ میلیون متر مکعب در بخش صنعت و مابقی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
وی با اشاره به اینکه میزان کسری آب در دشت مشهد ۱۰۰ میلیون متر مکعب است اضافه کرد: میزان کسری مخازن آب زیر زمینی استان در دوره ۴۰ ساله هزار و ۷۵ میلیون متر مکعب است.
قائم مقام شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: حفر چاه‌های زیرزمینی از دهه ۴۰ در استان آغاز شد و تا کنون افزون بر ۳۰ میلیارد متر مکعب از منابع آب تجدیدپذیر اضافه برداشت صورت گرفته است.
طاهری افزود: هم اینک میزان مصرف آب در استان خراسان رضوی بیش از میزان تولید آن است لذا در این شرایط، صرفه جویی به معنای کم مصرف کردن ضروری است و اگر میزان منابع و مصارف برابر بود در آن شرایط، صرفه جویی به معنای درست مصرف کردن مصداق داشت.
انتقال آب از دریای عمان
قائم مقام شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در خصوص طرح انتقال آب از دریای عمان نیز اظهار داشت: طبق پیش بینی‌ها با وجود اجرای پروژه‌ها و طرح‌های مختلف داخلی باز هم با کم آبی مواجه خواهیم بود.
طاهری افزود: طرح انتقال آب از دریای عمان تنها متعلق به خراسان رضوی نیست بلکه طرحی مربوط به شرق کشور با جمعیت ۱۳ میلیون نفر است.
وی اضافه کرد: د ر طرح انتقال آب از دریای عمان حدود ۳۰ شهر، بیش از سه هزار روستا و سه مرکز استان در بخش‌های شرب و صنعت هدف گذاری شده است و برآورد هزینه این طرح چهار میلیارد دلار است و هم اینک مطالعات فاز یک این طرح به پایان رسیده و برای تأیید به وزارت نیرو ارسال شده است.
قائم مقام شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: سرانه آب شیرین شده خلیج فارس و دریای عمان توسط همسایگان عرب ۵۰۰ لیتر در شبانه روز است ولی سرانه آب شیرین شده در ایران حدود پنج لیتر در شبانه روز است.
طاهری از تهیه بسته‌های سرمایه گذاری طرح‌های آب و فاضلاب و پساب برای استفاده از ظرفیت بخش خصوصی با موافقت استانداری خراسان رضوی خبر داد و افزود: استفاده از ظرفیت بخش خصوصی نقش مهمی در تسریع پروژه‌های آب و فاضلاب استان خواهد داشت.
وی با اشاره به رونمایی از طرح همیاران آب در استان خراسان رضوی با حضور وزیر نیرو در خرداد ماه اضافه کرد: طبق این طرح باید کسری مخازن در استان به صفر برسد.
قائم مقام شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: ۲۴ سد بزرگ مخزنی در استان وجود دارد که در سال گذشته ۲۱ درصد حجم مخازنشان آب داشت اما در سال جاری ۶۲ درصد ظرفیت این مخازن معادل ۹۷۲ میلیون متر مکعب آبگیری شده است.
طاهری اضافه کرد: از سال ۹۲ تا ۹۶ بیش از هفت هزار و ۷۰۰ حلقه چاه غیرمجاز، سال گذشته دو هزار و ۵۰ حلقه چاه و در سال جاری تاکنون نیز ۳۴۱ حلقه چاه غیر مجاز شناسایی شده است.
۲۸ هزار هکتار رودخانه
قائم مقام شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی با تاکید بر حفاظت از بستر رودخانه‌ها گفت: اصلی ترین منبع تغذیه آب‌های زیرزمینی از محل بستر رودخانه‌ها صورت می‌گیرد.
طاهری اضافه کرد: تغذیه طبیعی دشت‌ها به وسیله رودخانه صورت می‌گیرد و هم اینک در استان ۲۸ هزار کیلومتر رودخانه وجود دارد که چهل بازه یکی از آنهاست.
وی افزود: برای جلوگیری از تصرف برای ۲۷۳ هکتار از بستر رودخانه‌ها سند صادر شده است گرچه همزمان با صدور سند، خرید و فروش‌هایی توسط برخی نهادها صورت گرفت و پرونده‌ای قضائی هم در خصوص زمینهای کال چهل بازه تشکیل شد.
قائم مقام شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: این پرونده هم اینک در مرحله تقاضای اعمال ماده ۴۷۷ آئین دادرسی کیفری و اعاده دادرسی توسط رئیس قوه قضائیه است.
ماده ۴۷۷ قانون آئین دادرسی کیفری اشعار می‌دارد در صورتی که رئیس قوه قضائیه رأی قطعی صادره از هریک از مراجع قضائی را خلاف شرع بیّن تشخیص دهد با تجویز اعاده دادرسی، پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال تا در شعبی خاص که توسط رئیس قوه قضائیه برای این امر تخصیص می‌یابد رسیدگی و رأی قطعی صادر نماید و شعب خاص مذکور مبنیّاً بر خلاف شرع بیّن اعلام شده، رأی قطعی قبلی را نقض و رسیدگی مجدد اعم از شکلی و ماهوی به‌عمل می‌آورند و رأی مقتضی صادر می‌نمایند.
قائم مقام شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: در این اراضی به فکر انتفاع مالی نیستیم و رودخانه چهل بازه به عنوان ریه طبیعی مشهد باید مورد استفاده قرار گیرد ولی در هر صورت تابع رأی دادگاه هستیم.
گفتنی است، کال یا مسیل ‘ چهل بازه ‘ یکی از سرشاخه های رودخانه تاریخی و مهم ‘ کشف رود ‘ در مشهد است که به طول ۱۵ کیلومتر طولانی ترین مسیل یا مسیر گذر سیل در این کلانشهر به شمار می رود و در محدوده شمال غربی مشهد واقع است.
طی دو دهه گذشته بر سر مالکیت زمینهای حاشیه این مسیل چالشهای بسیاری به وجود آمد زیرا در ابتدا این زمین‌ها ۱۵ سال پیش توسط فردی که اموالش مصادره شده بود به پنج هزار نفر فروخته شد. از سوی دیگر شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی مدعی است که بستر و حریم رودخانه‌ها متعلق به دولت و وزارت نیرو است لذا تغییر کاربری آن از مسیل به سایر موارد، شهروندان را با خطر سیلاب مواجه می‌سازد.
پیش از اینها زمینهای چهل بازه متعلق به حاج حسین ملک از ملاکان خیر و سرشناس مشهد بود که توسط فردی از وابستگان وی به مالکان کنونی آن فروخته شد اما پس از این معامله، اموال نامبرده از سوی بنیاد شهید مطابق با اصل ۴۹ قانون اساسی مشمول مصادره شد. پس از این اتفاق مالکان زمینهای چهل بازه با مراجعه به بنیاد شهید و ارائه مدارک و مستندات مبنی بر خرید قانونی و شرعی، با این نهاد به توافق رسیدند که ۵۲.۵ درصد زمین‌ها به سهامداران شرکت چهل بازه و ۴۷.۵ درصد به دو نهاد بنیاد شهید و ستاد اجرایی فرامین امام (ره) تعلق گیرد.
با این وجود افرادی که هم اینک خود را مالکان زمینهای چهل بازه می‌دانند طی دو دهه اخیر برای اثبات ادعایشان شکایات متعددی را به محاکم قضائی ارائه کردند تا اینکه در ماههای اخیر دادگاهی در تهران تمام اسناد شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی را باطل اعلام کرد و به نفع آنان رأی داد.
