مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی گفت: برای تداوم زندگی بشر نیازمند سازگاری با محیط زیست و کم آبی هستیم.
به گزارش صبح مشهد، محمد علایی در دومین نشست ملی فناوری های آب که در محل دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد با اشاره به اینکه خراسان رضوی جزو مناطق خشک کشور است گفت: خراسان رضوی سرزمین قنات قصبه،سرزمین مردان و زنان بزرگی است که ۸ هزار سال توانستند با مشکل کم آبی در شرایط خشک زندگی کنند.
وی اضافه کرد: ما طی ۶۰ سال گذشته با اتکا به درآمد نفتی و تصور اینکه محیط زیست باید در اختیار ما باشد شرایط ناپایداری را برای محیط زیست رقم زدیم.
علایی با تاکید بر اینکه چند مساله اساسی در استان داریم گفت: بخش زیادی از استان نیمه خشک و ۷۶ درصد آن خشک است.همچنین دمای هوای ما نسبت میانگین جهانی بالاست، در ۴۰ سال گدشته نیز به دلایل گوناگون و پدیده نامناسب گرم شدن هوا میزان بارش از آنچه بوده کمترشده است و هرساله شاهد رشد خشکسالی بیشتری نسبت به گذشته بوده ایم.
وی اضافه کرد: در ۶۰ ساله گذشته دولت با اتکا بر درآمد های نفتی نگاه مردمی و تشکل های قانونی از منابع آب را حذف کردند که نبود تشکل های مردمی در مدیریت آب پبامدهای منفی را برای ما رقم زدند.
دولت به تنهایی نمی تواند بحران آب را مدیریت کند
مدیر شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با اشاره به اینکه دولت به تنهایی نمی تواند بحران آب را مدیریت کند گفت: مساله آب باید برای هر خراسانی و هر فرد یک مساله جدی باشد.
وی ادامه داد: اگر مهمترین رمز تداوم حیات ایرانیان در ۸ هزار سال خشکسالی سازگاری با محیط زیست بوده است اکنون برجسته ترین رمز ماندگاری ما نیز سازگاری و مدارا کردن با طبیعت و کم آبی است.
علایی در ادامه افزود: شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با ارائه راهبردهای متعدد بعد از ۷ ماه توانست سند سازگاری با کم آبی را تصویب کند که طی آن باید تا سال ۱۴۰۵ باید کسری مخزن آب به صفز برسد.
وی با اشاره به اینکه باید برداشت های آبی معقولانه ای از طبیعت داشته باشیم گفت: با کمک تشکل های مردمی و تجربه ۸ هزار ساله پیشینیان ما و همچنین به کمک اساتید برجسته در این حوزه باید بحران خشکسالی را مدیریت کنیم.
مدیر شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی از فرصت های موجود در استان یاد کرد و گفت: هم اندیشی، زبان مشترک و منطقی بین مسئولین و کشاورزان،رسیدن به درک واحد از مدیریت آب از جمله فرصتهای مغتنمی است که باید مد نظر همگان قرار گیرد.
مدیریت صحیح پساب از الزامات برون رفت خشکسالی است
مدیرعامل آب منطقه خراسان رضوی گفت: ۸۰ درصد از میزان آب مصرفی تبدیل به فاضلاب می‌شود؛ این مساله به عنوان یک فرصت به شمار می‌رود. از طرفی می‌توان این حجم از فاضلاب را با یک تصفیه درست، مساله آب را مدیریت کرد. مدیریت صحیح پساب از الزامات برون رفت خشکسالی است
محمد علایی در نشست تخصصی بازچرخانی پساب‌های شهری و صنعتی هم افزود : مدیریت آب را نمی‌توان از یکدیگر جدا کرد چراکه این امر یک مساله بهم پیوسته است. در حال حاضر دارای حدود ۱.۲ میلیارد مترمکعب آب هستیم اما بیش از ۱۰۰ درصد منابع آبی خود برداشت می‌کنیم، آیا با این شیوه می‌توان آینده‌ای داشت؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که نمی‌توان آینده خوبی را برای خود و آیندگان ما رقم بزنیم؛ باید شیوه‌های خود را در حوزه محیط زیستی اصلاح کنیم چراکه با این روش ادامه دهیم تا ۱۰ و یا ۱۲ سال دیگر بیشتر آب نخواهیم داشت.
وی ادامه داد: این مشکل را تنها می‌توان با مدیریت اقتصاد آب حل کرد. بخش خصوصی نیز در حوزه حاضر به سرمایه‌گذاری نیست چراکه این سرمایه‌گذاری مقرون به صرفه نیست زیرا هزینه تمام شده هر یک مترمکعب آب حدود ۱۵۰۰ تومان است در حالیکه این میزان آب حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان به فروش می‌رسد و درنتیجه این سرمایه‌گذاری زیان‌ده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی عنوان کرد: باید اصلاح شبکه و کیفیت آب را بهبود بخشید و این امر تنها با مدیریت و اصلاح اقتصاد آب امکان پذیر است. جمعیت مشهد در سال ۱۳۵۳ حدود ۲۴۰ هزار نفر بوده در حالیکه در سال جاری این میزان به ۳.۵ میلیون نفر رسیده است به طوریکه جمعیت حاشیه شهر مشهد ۱.۵ میلیون نفر بوده و این میزان برابر جمعیت سه استان کشور است. این مسائل ناشی از سیاست‌های نادرست ماست و باید در سیاست‌ها تجدید نظر شود.
علایی اضافه کرد: شرکت آب منطقه‌ای به عنوان یک شرکت پیشرو در جایگزینی پساب مطالعات خود را در سال ۹۷ آغاز کرده است؛ پساب برخی از مناطق با حق‌آبه روستایی زیر سطح سد کارده و طرق را جایگزین کردیم اما کیفیت فاضلاب پسابی که به روستا‌ها داده می‌شود، نامطلوب است. البته در شهر مشهد دو تصفیه‌خانه مناسب داریم که یکی از آنها تصفیه خانه در خین عرب واقع شده است اما سه تصفیه‌خانه دیگر نیز در سطح شهر موجود است که به خوبی فعالیت ندارند. همچنین از محل اعتبارات ملی نباید در این راستا استفاده شود چراکه منجر به افزایش جمعیت حاشیه‌نشینی می‌شود. بنابراین باید اقتصاد آب مدیریت شود و تا زمانی که این امر صورت نگیرد، رفتار مصرف کننده اصلاح نخواهد شد.
وی در خصوص میزان آب مصرفی در شهر مشهد تصریح کرد: مساحت مشهد حدود ۲۷۳ کیلومتر مربع بوده که میزان آب مصرفی این شهر در سال گذشته حدود ۲۲۵ میلیون مترمکعب است؛ ۸۰ درصد از این میزان آب مصرفی تبدیل به فاصلاب می‌شود یعنی حدود ۱۷۰ میلیون مترمکعب در سال فاضلاب تولید می‌کنیم. این مساله به عنوان یک فرصت به شمار می‌رود البته در صورتی که ضعف مدیریتی وجود نداشته باشد و مجموعه به درستی کار کند. از طرفی می‌توان این حجم از فاضلاب را با یک تصفیه درست، آب را مدیریت کرد.
نماینده دفتر منطقه ای یونسکو در تهران: نرخ تقاضای آب در جهان رو به افزایش است
الکساندر لایشت هم در دومین نشست ملی فناوری های آب که در محل دانشگاه فردوسی مشهد ضمن تشکر از وزارت نیرو در جمهوری اسلامی ایران و کمیسیون ملی یونسکو در ایران برای حمایت و همکاری های پیوسته بین ایران و یونسکو در زمینه های گوناگون مدیریت منابع طبیعی گفت: ما در این همایش از دانش کارشناسانی بهره مند خواهیم شد که تحت دو ابتکار شاخص برنامه جهانی آبشناسی یونسکوگرد هم آمده اند.
وی ادامه داد: از جمله شاخص های برنامه جهانی، شبکه جهانی برای اشتراک دانش و تجربه در زمینه مدیریت آب در کشورهای خشک و دیگری برنامه ابتتکار بین المللی خشکسالی است.
لایشت با اشاره به اینکه این برنامه بستری برای تقویت همکاری و به اشتراک گذاری دانش و تجربه در میان تمامی گروه های فعال در زمینه خشکسالی،فراهم می سازد گفت: نمایندگان و کارشناسان این دو برنامه مهم امروز گرد هم آمده اند تا نظرات خود را در مورد آینده این دو برنامه و نحوه ایجاد همکاری های بیشتر با یکدیگر در میان بگذارند.
نماینده دفتر منطقه ای یونسکو در تهران تاکید کرد: آب شیرین یک منبع مهم برای سلامت،رفاه و امنیت است.بر اساس آخرین تحقیقات تقاضای جهانی برای آب با نرخی برابر یک درصد در سال رو به افزایش است.این افزایش تقاضا در کنار سایر عوامل ،تابعی از رشد اقتصادی و تغییر الگوهای مثرف بوده است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر زمان مناسبی است تا در این همایش تجارب خود را در زمینه مدیریت منابع آب در کشورهایی که با چالش های مشابه رو به رو هستند به اشتراک بگذاریم و با همکاری یکدیگر به راه حل هایی پایدار برای مقابله با کم آبی دست یابیم.
لایشت اظهار کرد: کم آبی می تواند به معنی کمبود در مقدار منابع فیزیکی آب در دسترس و یا به معنی کمبود در دسترسی به دلیل فقدان زیر ساخت های جمع آوری و توزیع آب باشد.
وی با تاکید بر اینکه تغییر اقلیم نشان می دهد فراوانی و شدت خشکسالی در برخی مناطق رو به افزایش است باعث اثرگذاری بر بخش هایی مانند تولید غذا ،انرژی و سلامت خواهند گردید،همچنین رشد سریع مناطق شهری باعث تشدید کم آبی خواهد شد.باید به این نکته نیز توجه کرد که کم آبی می تواند باعث جا به جایی ۲۴ تا ۷۰۰ میلیون نفر در مناطق خشک و نیمه خشک جهان شود.
نماینده دفتر منطقه ای یونسکو در تهران گفت: فاز هشتم برنامه بین المللی آبشناسی یونسکو در نظر دارد تا مدیریت پایدار آب را در مقیاس های محلی،منطقه ای و جهانی بهبود بخشیده و پژوهش های بین رشته ای را نیز در این زمینه ترویج نماید.
باز چرخانی آب از عوامل موثر نجات آب است
سرپرست معاونت عمرانی استانداری خراسان رضوی هم گفت: در سطح مشهد اقداماتی انجام شده که میتوانیم عنوان کنیم که در حوزه آب استان بی برنامه و بدون راهبرد نیست. سیاست و برنامه های بسیاری در این حوزه تدوین شده است به طوری که بخش عمده از وقت و انرژی در گروه مدیریت چالش های آب در استان است.
وحید قربانی صبح امروز در دومین همایش ملی فناوری های آب، با اشاره به اینکه از مجموع ۳۷ دشت استان ۳۴ دشت دارای افت سطح آب های زیرزمینی است، عنوان کرد: شرایط استانی ما به نحوی است که دشت های استان دارای افت سطح منابع آب زیرزمینی هستند همچنین باراندگی ۴۰ ساله استان از حدود ۲۲۰ میلیمتر در ۱۰ ساله اخیر به کمتر از ۲۰۰ میلیمتر کاهش پیدا کرده است.
وی افزود: یکی از مشکلاتی که با آن روبه رو هستیم دیدگاه مردم نسبت به محیط زیست و طبیعت چگونه است. در زمانی به عقیده کارشناسان رابطه انسان و طبیعت رابطه مهربانی بوده اما امروزه بر طبیعت غالب شده ایم و طبیعت در خدمت تمامی اهداف ما در آمده است و باز چرخانی آب از عوامل موثر نجات آب است.
وی ادامه داد: در حوزه مدیرت آب خراسان رضوی دو گونه مدیریت طلب میکند. بخش اول استان به جهت مناطق کویری دچار مهاجرت فرستی هستند به طوری که بسیاری از روستاهای استان و مناطق کویری به دلیل معضلهای مختلف حوزه آب دچار این چالش هستند.
سرپرست معاونت عمرانی استانداری خراسان رضوی افزود: مشهد، بزرگترین شهر شرق کشور، با مشکل مهاجر پذیری مواجه است که باید مدیریت منابع آب در این حوزه فعالیت کند.
قربانی خاطرنشان کرد: در سطح مشهد اقداماتی انجام شده که میتوانیم عنوان کنیم که در حوزه آب استان بی برنامه و بدون راهبرد نیست سیاست و برنامه های بسیاری در این حوزه تدوین شده است به طوری که بخش عمده از وقت و انرژی در گروه مدیریت چالش آب در استان است.
سرپرست معاونت عمرانی استانداری خراسان رضوی عنوان کرد:امروزه باید با طبیعت همراهی کنیم و انچه که طبیعت میتواند بازچرخانی کند به کار گیریم. مشکل امروز ما در حوزه منابع آب سبک زندگی و بهره برداری است لذا اگر شرب، کشاورزی و صنعت ما بر اساس استاندارد طبیعت باشد بحران آب، خاک و طبیعت نخواهیم داشت.
