سال های زیادی است که پرتال هایی با نام های مختلف از جمله چاپار، النون، بیان و …به عنوان «پست الکترونیک ایرانی» آغاز به کارکرده اند .به طوری که اکنون حدود ۱۰ وب سایت ، آماده ارائه خدمات پست الکترونیکی به کاربران داخلی هستند.اما به رغم آن که تقریبا بیش از ۱۰ سال ازمتولد شدن نخستین سرویس پست الکترونیک بومی می گذرد، کاربران هنوز استقبال چندانی ازایمیل های بومی نکرده اند و صندوق ایمیل های بومی همچنان خالی است . چرا که در خوشبینانه ترین حالت، بزرگ ترین شرکت ارائه دهنده خدمات پست الکترونیک کشور هم اکنون تنها حدود دو میلیون کاربر دارد که در مقابل استفاده بیش از ۹۸ درصد کاربران ایرانی از سرویس های ایمیل خارجی مانند یاهو و جی‌میل رقم ناچیزی به شمار می رود.
تاریخچه پروژه ایمیل بومی
موضوع طراحی ایمیل بومی به بیش از ۱۰ سال قبل یعنی سال ۸۶ برمی گردد یعنی زمانی که محدودیت هایی درسرویس جی میل برای کاربران ایرانی ایجاد شد؛ نبود جایگزین مناسب برای این سرویس در کشور، مسئولان را بر آن داشت تا برای تعریف پروژه ایمیل بومی در کشور گام هایی را بردارند از این رو نهاد هایی از جمله شورای عالی اطلاع رسانی با همکاری وزارت ارتباطات و سازمان فناوری اطلاعات به این مسئله ورودکردندو در پی آن نیز شرکت های متعددی در بخش خصوصی وارد این عرصه شدند . به طوری که تا به امروز بیش از ۱۰ شرکت در بخش خصوصی اقدام به طراحی وراه اندازی ایمیل کرده اند که شمار زیادی از آن ها گمنام اند وتنها چند نمونه از این ایمیل ها توانسته اند درصدی از کاربران ایرانی را جذب کنند پروژه هایی از جمله چاپار، النون و بیان . میهن میل و ایران دات آی آر و… که حتی اگر تعداد کل کار بران آن ها را روی هم جمع بزنیم بازهم در مقایسه با سهم بیش از ۹۸ درصدی سرویس های خارجی جی میل ویاهو در بازار ایران، رقم ناچیزی به شمار می آید. حال سوال این جاست که چرا ایمیل های بومی که بعضا برخی از آن ها از نظر فنی قابلیت های مناسبی نیز دارند به رغم سابقه طولانی ورودبه عرصه راه اندازی سرویس های ایمیل بومی، همچنان مهجور مانده و در جذب کار بران ایرانی چندان خوش اقبال نبوده اند.
سرویس های بومی فاقد یکپارچه نگری
خسرو سلجوقی عضو هیئت عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران نبود یکپارچه نگری را یکی از دلایل استقبال نکردن از ایمیل های بومی بیان می کند و در این باره می گوید : این که چرا ایمیل های بومی تاکنون موفق نبوده اند به این دلیل است که ما به مسائل نگاه تک بعدی داریم . به طوری که اگر نگاهی به رایانامه گوگل ویاهو بیندازیم مشاهده می کنیم که هریک از این شرکت ها بیش از ۷۰ خدمت ارائه می کنند که رایانامه تنها یکی از آن هاست . این موضوع مانند آن است که شما وارد سوپر مارکتی می شوید که تنها یک کالا عرضه نمی کند بلکه کالاهای متعددی را در آن جا می بینید،ما در مورد نرم افزار هم باید همین شرایط را داشته باشیم . در حالی که در سرویس های بومی ما یکپارچه نگری وجود ندارد . یعنی نگاه تک بعدی داشتن و سوپر مارکتی نگاه نکردن به موضوع باعث می شود که ما در خروجی کار شاهد موفقیت چندانی نباشیم .زمانی قرار بود در طرح جویشگر بومی این نگاه حاکم شود وهمه سرویس های جانبی نیز در این طرح دیده شود حتی مقدمات آن هم انجام شد اما عملیاتی نشد. وی تصریح کرد : نکته دیگر این است که اگر می خواهیم سرویس های بومی در کشور در جذب کاربر موفق شوند باید روی نگرش ودانش مردم کار کنیم . یعنی فرهنگ سازی درستی در این زمینه انجام شود.
ضعف اطلاع رسانی مهم ترین علت استقبال نکردن کاربران از ایمیل بومی
علیرضا یاری رئیس پژوهشکده IT مرکز تحقیقات مخابرات ایران و دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی هم ضعف اطلاع رسانی را یکی از دلایل مهم استقبال نکردن کاربران ایرانی از سرویس های ایمیل بومی بیان می کند . وی می گوید: در طول سال های گذشته سرویس های متعددی در قالب ایمیل بومی در کشور ایجاد شده است اما تنها سه – چهار مورد از آن ها مطرح شدند وتوانستند توفیقی کسب کنند که از جمله آن ها می توان به پست دات آی آر ، میهن میل، النون، چاپار و… اشاره کرد که برخی از آن ها تاحدودی هم در جذب کاربر موفق بوده اند از جمله ایمیل چاپار تاکنون بیش از سه میلیون کاربر داشته است . یا به طور نمونه، میهن میل حدود ۷۰۰ هزار کاربر دارد که حدود ۳۰۰ هزار نفر آن ها فعال هستند . همچنین النون سرویس دیگری است که از حمایت های دولتی بهره مند شد و اکنون حدود ۶۰ – ۵۰ هزار کاربر دارد . اما واقعیت این است که با وجود راه اندازی این سرویس ها هنوز هم اکثریت سهم بازار داخلی در اختیار سرویس های خارجی است و مهم ترین دلیل آن هم به ضعف اطلاع رسانی برمی گردد و طبیعتا صرف راه اندازی ایمیل بومی نیست که اهمیت دارد بلکه این پروژه ها زمانی ارزش پیدا می کند که بتواندنیاز کار بران را برطرف کند وجایگزین مناسبی برای نمونه خارجی باشد و بازار را در اختیار بگیرد.
منبع: خراسان
