خراسانی‌ها به مشارکت اینترنتی دستِ رَد زدند/ توپ مشارکت پائین در زمین مسئولان

به گزارش صبح مشهد به نقل از تسنیم طبق آمار اعلام شده رتبه خراسان رضوی در سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵ در میان ۳۱ استان کشور ۲۷ بوده و این به این معنی است که تعداد بسیار کمی از افراد در سرشماری نفوس و مسکن به صورت اینترنتی حضور پیدا کرده‌اند که خود موضوعی قابل تأمل است زیرا ضریب نفوذ اینترنت در خراسان رضوی در حدود ۵۰ درصد بوده و انتظار می‌رفت مشارکت اجتماعی در این امر بیشتر باشد.

ضریب پائین مشارکت مردم در سرشماری به صورت اینترنتی علل مختلفی می‌تواند داشته باشد اما پیامدهای آن قطعاً بسیار مخرب است زیرا هزینه‌های سرشماری به صورت حضوری می‌تواند بسیار بالا باشد به طوری که با استفاده از منابع آن بتوان بسیاری از مشکلات اعتباری استان را رفع کرد.

کم‌کاری مدیران

مجید نعیمی معاون آمار و اطلاعات برنامه و بودجه خراسان رضوی و قائم مقام مدیر اجرای سرشماری نفوس و مسکن در خراسان رضوی با اشاره به رتبه بیست و هفتم خراسان رضوی در سرشماری اینترنتی، می‌گوید: از علل عمده این مشارکت پائین این است که مدیران دستگاه‌های اجرایی در این زمینه اقدامات مناسبی را انجام نداده‌اند.

وی ادامه می‌دهد: طبق قانون مسئولان دستگاه‌های دولتی باید تمام اطلاعات و آمار خانواده کارکنان خود را در سامانه وارد می‌کردند که این میزان در خراسان رضوی رقم بسیار پایینی داشته است.

معاون آمار و اطلاعات برنامه و بودجه خراسان رضوی بیان می‌کند: امید می‌رود در سه روزی که مهلت این فرآیند تمدید شده تمام اقدامات مربوط به این حوزه در ادارات انجام شود.

نعیمی با بیان اینکه میزان مشارکت خانوارها در سرشماری اینترنتی خاسان رضوی تا کنون ۱۴ درصد بوده است، خاطرنشان می‌کند: این میزان در مشهد مقدس به ۱۳ درصد رسیده و این شهرستان در میان ۲۸ شهر استان رتبه ۱۹ را به خود اختصاص داده است.

وی استان‌های سمنان، بوشهر و هرمزگان را رتبه‌های نخست تا سوم مشارکت در سرشماری اینترنتی اعلام کرده و می‌افزاید: متوسط مشارکت مردم در تمام کشور در این امر ۲۰ درصد بوده است.

اثری نمی‌بینیم

غلامرضا حسنی عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی و متخصص حوزه جمعیت شناسی با اشاره به مشارکت پایین مردم خراسان رضوی در سرشماری اینترنتی، می‌گوید: طبق آمار بیشتر استان‌هایی که مشارکت بالایی در این امر داشته‌اند از نقاط محروم بوده‌اند و شاید یکی از علل آن این است که امید دارند  اطلاعات و آمار داده شده آنها در وضعیت اقتصادی منطقه تأثیر داشته باشد.

وی ادامه می‌دهد: موضوعاتی از قبیل یارانه نقدی و جوایز در نظر گرفته شده برای این موضوع از مهم‌ترین عللی است که مردم ساکن در مناطق محروم را بیشتر از استان‌های دیگر ترغیب می‌کند که در این دسته اقدامات شرکت داشته باشند.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد تأکید می‌کند: یکی از دیگر عللی که مردم را ترغیب می‌کند آمار و اطلاعات خود را به صورت دقیق به مسئولان ارائه دهند این است که در مؤلفه‌های مربوط به آنها تغییر ایجاد شود به عنوان مثال بسیار طبیعی است که وقتی پس از انجام یک دوره سرشماری تغییری در بیکاری، ساماندهی شهرها، آبرسانی، ساخت مسکن و دیگر مواردی از این دست ایجاد نشود؛ علت رغبتی هم برای شرکت مردم در این حوزه در دوره‌های بعدی وجود نداشته باشد.

حسنی بیان می‌کند: در شهرهایی مانند مشهد که بار زیادی از جمعیت استان را به خود اختصاص می‌دهد؛ میزان توسعه یافتگی به اندازه‌ای است که نیازی به ارائه اطلاعات دیده نشده و علاوه بر این روحیه فردگرایی در مناطقی مانند این شهرها بیشتر بوده و در نتیجه تعهد و سرمایه اجتماعی برای مشارکت در اموری مانند سرشماری پایین‌تر است کما اینکه در دوران جنگ نیز میزان مشارکت مناطق محروم بسیار بیشتر از مناطق توسعه یافته بوده است.

وی با اشاره به راه حلی که می‌توان با استفاده از آن به میزان مشارکت مردم در مورد سرشماری اینترنتی، افزود، خاطرنشان می‌کند: اقدامات فرهنگ سازانه در بستر زمانی مناسب یکی از موضوعاتی است که باید به آن توجه ویژه شود به عنوان مثال برای این دوره سرشماری نفوس و مسکن از حدود ۲ سال پیش باید تبلیغات رسانه‌ای آغاز شده و برایش اقدامات مقتضی انجام می‌شد.

این استاد جمعیت شناسی تأکید می‌کند: این موضوع می‌توانست برای مردم به صورت دقیق تبیین کند که در صورت استفاده از بسترهای الکترونیک تا چه حد سبب صرفه‌جویی در هزینه‌های مربوط به سرشماری نفوس و مسکن شده و با همان بودجه می‌توان اقدامات عمرانی و زیرساختی در حوزه‌های مختلف را انجام داد که متأسفانه این اقدام انجام نشده است.

اعتماد کم

سعید صالح مدرس دانشگاه و کارشناس آسیب‌های اجتماعی در مشهد مقدس نیز یکی از علل اصلی مشارکت پایین مردم خراسان رضوی در سرشماری اینترنتی را پراکندگی جمعیت در استان دانسته و می‌گوید: همچنین بخش زیادی از جمعیت استان حاشیه نشین هستند که برداشت درستی از استفاده از اینترنت ندارند.

وی ادامه می‌دهد: همچنین آموزش‌های مورد نیاز در مورد اینترنت و نحوه استفاده از آن در خراسان رضوی بسیار پایین بوده و بیشتر مردم بهره مناسبی از آنها ندارند.

صالح تأکید می‌کند: علاوه بر اینها اعتماد و سرمایه اجتماعی مناسبی در خراسان رضوی وجود ندارد تا با تکیه بر آن مردم در حرکت‌های مشارکتی مانند سرشماری شرکت داشته باشند.

اظهاراتی که مسئولان داشتند بخشی از موضوعات موجود در جامعه خراسان رضوی بوده که البته مضاف بر این، برخی ویژگی‌های خاص فرهنگی این استان را جزو علل پائین بودن میزان مشارکت مردم در سرشماری نفوس و مسکن دانسته‌اند.

به عنوان مثال برخی بر این باورند که موضوعات فرهنگی که عادت به پنهان کاری را در مردم خراسان رضوی به وجود آورده یکی از عواملی است که سبب شده مشارکت مردم در سرشماری به صورت اینترنتی کم باشد که مسئولان در گفت‌وگوهای رسانه‌ای خود بارها خواهش داشته‌اند که با توجه به مزایای سرشماری اینترنتی از این امکان استفاده کرده تا این اقدام به صورتی راحت‌تر و دقیق‌تر به اجرا درآید.

گزارش از شهرزاد حسینی

انتهای پیام/