برخی مناسبت ها در تقویم کشور، گاهی فقط در قواره یک «مناسبت تقویمی» کوتاه قد می ماند؛ گاهی تکریم آن مناسبت به برگزاری چند همایش و نمایشگاه خلاصه می شود و گاهی هم به صدور چند بیانیه توسط دستگاه های مسئول.
نمی خواهم مدافع هزینه تراشی برای بزرگداشت هر مناسبت و بهانه تقویمی باشم و به نظر وقت آن فرارسیده که برای «بهانه های بیجا در هزینه تراشی برای بیت المال» تجدیدنظر شود؛ بهانه هایی که اغلب نیز با برگزاری همایش های پرهزینه و سفر های مسئولان به گردهمایی ها همراه می شود.
اما در این میان برخی از مناسبت ها همچون «هفته دفاع مقدس» هویت، عزت، غیرت، استقلال و آزادی یک ملت را فریاد می کند؛ مناسبت و هنگامه ای که فرصت مغتنمی است در بازخوانی آن «حماسه به رنگ خون و تاریخ ساز» و اگر متولیانش آن طور که باید برای این «امر مهم و راهبردی» گام برنمی دارند و همت نمی گمارند به طور قطع دچار یک قصور تاریخی شده اند. چنانچه رهبر انقلاب نیز در این باره تاکید دارند: «هشت سال دفاع مقدس ما صرفاً یک امتداد زمانی و فقط یک برهه زمانی نیست؛ گنجینه عظیمی است که تا مدت های طولانی ملت ما می تواند از آن استفاده کند، آن را استخراج کند و مصرف کند و سرمایه گذاری کند. ۱۳۸۸٫۰۶٫۲۴»
اجازه بدهید در این مجال و بهانه از میان نکات مهم و متعددی که درباره امروز «ما و دفاع مقدس» باید بدان پرداخت فقط به دو مورد اشاره مصداقی داشته باشیم:
۱- دفاع مقدس و چالش نسل امروز
باید بپذیریم که نسل حاضر در دفاع مقدس، پس از دوران جنگ تحمیلی به علت های گوناگون (که مجال طرح و آسیب شناسی آن نیست) در ترویج و معرفی هدفمند و اثربخش آموزه ها و فرهنگ ایثار و شهادت به فرزندان و نسل پس از خود دچار کم کاری و کم توجهی شد. این نسل که میان دار و طلایه دار این حماسه عظیم بود در کارزار مسئولیت ها و اداره کشور و انبوه مسائل پس از جنگ در عمل نتوانست آن طور که باید در مسیر توسعه فرهنگی دفاع مقدس گام های جدی بردارد و فقط سخنرانی ها و ذکر خاطرات درهفته های بزرگداشت دفاع مقدس و سالروز فتح خرمشهر، مهم ترین فعالیت پیشگامان و متولیان دفاع مقدس تا سال های متمادی و شاید تا امروز شد. البته در کنار این گروه، بودند رزمندگان و پیشکسوتان وفاداری که برای اعتلا و نشر ارزش های دفاع مقدس با برگزاری یادواره های سالانه شهدا و انتشار خاطرات خود، باری از این مسئولیت بزرگ را برداشتند اما این تلاش ها هیچ گاه نتوانست حق آن «حماسه تمدن ساز» را ادا کند. نمونه اش را در آثار مکتوب دفاع مقدس طی این سال ها می توان به مصداق گرفت که تعداد آثار شاخص و اثرگذار، بسیار اندک و احتمالا انگشت شمار است.
اما تمامی این کم توجهی و روزمرگی هایی که در حوزه ترویج فرهنگی این عرصه صورت گرفت مهم ترین پیکان آسیبش را متوجه نسلی کرد که از جنگ تحمیلی کمتر شنیده بود و یا درک و شنیده هایش بیشتر به بخش های احساسی و عاطفی آن معطوف بود. اگرچه در سال های اخیر حرکت بزرگ اردو های راهیان نور کوششی جدی در این عرصه به شمار می آید اما به نظر می رسد، جامعه امروزی به ویژه نسل جوان هنوز هم با ابعاد و زوایای این بخش مهم از تاریخ این سرزمین ناآشناست.
۲- کم کاری در ثبت و ضبط حماسه تاریخ سازان دفاع مقدس
طی تمامی سال های پس از جنگ تحمیلی، جمع زیادی از رزمندگان و والدین شهدا از میان ما رفتند بدون آن که در بسیاری از موارد آثار صوتی، تصویری و مکتوبی از خاطرات و حرف هایشان ثبت و ضبط شده باشد. برای نمونه خوب است به بسیاری از پدران و مادران شهدا در روستا های دورافتاده و شهر های مختلف اشاره کنیم که پاره های تن خود را بدون کوچکترین چشمداشتی تقدیم این خاک و وطن کردند و بی شک هر کدامشان یک انقلاب و یک حماسه اند و سال هاست حرف ها و دل گفته هایشان در سینه هایشان حبس شده و در بسیاری اوقات نیز آن را با خود می برند و نمی دانیم چرا افراد و دستگاه های مسئول برای این «مرگ تدریجی یک تاریخ» اقدامی جدی انجام نمی دهند. تجربه هایی در سال های اخیر ازجمله انتشار آثاری هم چون کتاب«دا» نشان داد که اتفاقا حماسه مردمان ساده کوچه و بازار در دفاع مقدس، نه تنها بخش مهمی از این دوره تاریخی را رقم زده بلکه دارای انبوهی از جذابیت های بکر و تاثیرگذار است که تاکنون مورد غفلت دست اندرکاران و پیشکسوتان دفاع مقدس بوده است.
از این رو، اگر بخواهیم به این «روزمرگی و قصور نابخشودنی» پایان دهیم چاره ای نیست جز اینکه تجدیدنظر در سیاست های کاری «نهاد های مسئول و بخش های مرتبط با ایثارگران» را در اولویت قرار دهیم تا هرچه سریع تر بتوانیم این آخرین نفس های در سینه مانده نسل دفاع مقدس را در تاریخ این سرزمین بزرگ ثبت و ضبط کنیم که با تاخیر هر یک روز و ساعتش، آینده ای را از گذشته پرافتخار محروم کرده ایم.
