یک پژوهشگر گفت: علی رغم آن که آستان قدس رضوی می تواند نقش برجسته‌ای در توسعه شهری ایفا کند اما با این مقوله نسبتا ضعیف برخورد کرده است.
به گزارش پایگاه خبری صبح مشهد، سومین هم اندیشی از سلسله جلسات “مشهد در مسیر توسعه” که با عنوان «خاستگاه ژئوپولیتیکی رکن فراموش شده توسعه شهری کلانشهر مشهد» در پژوهشکده ثامن برگزار شد.
دکتر اکبر دیسفانی در این هم اندیشی، اظهار کرد: در توسعه شهری مشهد باید موضوعاتی همچون زیرساخت های حمل و نقل، زیرساخت های عمومی ،الگوی توسعه فضایی، ادبیات شهر جهانی، مجتمع های بلند مرتبه ، اشتغال پروانه ساختمانی، زمین شهری و … توجه کرد.
این پژوهشگر با بیان اینکه توسعه شهری باید به گونه ای باشد که اشتغال‌زا باشد، ادامه داد: مدیریت توسعه شهری دولتی باید همزمان با مدیریت بخش خصوصی انجام گیرد و این دو پایه باید هماهنگ با هم کار کنند.
دیسفانی شهرداری، مشهد را در موضوع اقتصاد ناموفق دانست و افزود: این شهر دوهزار و پانصد میلیارد تومان بدهی دارد از یکسو شهرداری اوراق مشارکت با بهره ۳۶ درصد منتشر کرده و از سوی دیگر تورم و رشد اقتصادی هم توسعه شهری را فلج کرده است هر چند که در سال های اخیر تورم به زیر ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه همکاری آستان قدس را در توسعه شهری مهم ارزیابی کرد و افزود: چرا که استان قدس مالک ۶۰ درصد از اراضی شهری است، در واقع آستان قدس باید شهردار را انتخاب کند.
دیسفانی خاطرنشان کرد: رویکرد ژئوپولتیک دارای دو مولفه است، نخست توسعه شهری باید بازتاب دهنده قدرت و جایگاه سرزمین باشد، دوم توسعه شهری باید بر پایه اکولوژیک باشد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در توسعه شهری باید به چهار مولفه سرمایه‌گذاری، قدرت، تراکم و سازگاری محیطی توجه کرد.
دیسفانی گفت: نایجل هریس یکی از افرادی است که در حوزه برنامه ریزی شهری نظریات و ایده هایی مطرح کرده است و هریس بر این باور است که برنامه‌ریزان شهری باید تغییر نقش داده و اقتصاددان شهری شوند که اقتصاد شهر را رشد دهند.
این استاد دانشگاه با اشاره به سخنان دکتر شیراوند؛ رئیس مرکز مطالعات شهری و روستایی وزارت کشور مبنی بر اینکه جمعیت در حال شهری شدن است، تصریح کرد: شیراوند بر این نظر است که دانش شهرسازی و توسعه شهری با یادگیری و تقلید تکنیک به وجود نمی‌آید بلکه فراتر از این‌ها نظریه می‌خواهد که ما آن را نداریم.
وی ادامه داد: صاحب نظران برای ضرورت وجود نظریه توسعه شهری دیدگاه‌های مختلفی ارائه کرده‌اند، به طور مثال عباس آخوندی، کمال اطهاری، بهروز پاکدامن و فیروز توفیق بر این اعتقاد هستند که در حوزه برنامه‌ریزی شهری فاقد نظریه و دیدگاه هستیم و بیشتر به دنبال تکنیک رفتیم.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: پرویز پیران یک جامعه‌شناس است که «نظریه راهبرد و سیاست سرزمینی جامعه ایران» را پس از مطالعه و بررسی ۴۰۰ منبع در حوزه شهری ارائه کرده و بر این باور است که در توسعه شهری نباید از الگوهای غربی استفاده کنیم و عنوان می کند که تجارت در راه دور کلید درک بسیاری از تحولات ایران است، نظریه راهبرد مربوط به گذشته نیست بلکه مربوط به حال و آینده و بسیار قابل توجه است.
وی ادامه داد: کاتوزیان هم در ارائه نظریه توسعه شهری بر این اعتقاد است که از آنجایی که موقعیت ژئوپلتیک ایران چهارراهی است که مانع انباشت مازاد تولید می گردید و یا کمتر از آن بود که فئودال‌ها و خاندان بتوانند بر آن تکیه کنند و از این لحاظ نباید خودمان را با کشورهای غربی مقایسه کنیم.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: توسعه شهری موفق نیازمند احکام مختلفی است که سرمایه گذاری را هدایت می‌کند و بسترهای مناسب برای اشتغال، سکونت و غیره را رونق می‌بخشد.
وی افزود: اگر با نگاهی واقع‌بینانه بافت فرسوده اطراف حرم را بنگریم در می‌یابیم که جای بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری و توسعه شهری خالی است.
*تاثیر سیاست‌های آستان قدس رضوی در توسعه شهری
این پژوهشگر با اشاره به تاثیر سیاست‌های آستان قدس رضوی در توسعه شهری یادآور شد: علی رغم آن که آستان قدس رضوی می تواند نقش برجسته‌ای در توسعه شهری ایفا کند اما آستان قدس با این مقوله نسبتا ضعیف برخورد کرده است.
یک پژوهشگر با تاکید بر لزوم توجه به حریم حرم مطهر رضوی عنوان کرد: ساخت و سازهایی که در مجاورت مقر سازمان ملل درنیویورک انجام می‌گرفت تا سال‌ها ارتفاع ساختمان‌های ساخته شده مورد لحاظ قرار می‌گرفت و به این امر توجه ویژه می‌شد حال آن که همین استراتژی هم باید در خصوص حریم مطهر رضوی جدی گرفته شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به سخنان حناچی؛ افزود: پنج شهر اصلی تهران، مشهد، شیراز، تبریز و اصفهان ۷۹ درصد از درآمد شهری خود را از طریق ساخت و سازهای شهری به دست می‌آورند.
وی ادامه داد: سید رضا هاشمی؛ مشاور مسکن و شهرسازی هم در سخنان خود به این مساله اشاره داشته که و از سال ۹۱ تا ۹۲ پول هایی که به شهر می‌دادند را قطع کردند حال آن که شما پول‌های نفت حاصله را در چه امور مهمی هزینه کرده‌اید؟ یا چه اولویت‌هایی مهم‌تر از شهرها طی این سال‌ها به وجودآمده است؟
این پژوهشگر افزود: همه شهروندان باید در انتخابات شورای شهر شرکت کنند از نمایندگان این شورا خواسته هایشان را مطالبه کنند. از این رو ما باید دیدگاه هایی را که در شورای شهر حاکم می‌شوند را خودمان انتخاب کنیم در حالیکه متاسفانه اعضای شورای شهر با رای اندک وارد این شورا می‌شوند.
