نویسنده: ستاره احمدی
چند ماه دیگر و همزمان با آغاز سال ۲۰۱۷، مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام می بایست شهر اجرای بزرگ ترین رخدادهای فرهنگی، عمرانی و اجتماعی در جوامع اسلام باشد. این امر که از دو سال گذشته در قالب برنامه ریزی مسؤولان برای اجرای برنامه های مختلف فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است اما نکات مهمی همچون توجه به ارتقای فرهنگ میزبانی شهروندان مشهدی در این میان به مقدماتی ویژه نیاز دارد.
وقتی از زیرساخت های فرهنگی برای رسیدن به ایده آل ترین شهر جهان اسلام سخن به میان می آید، توجه به فرهنگ میزبانی و ارتقای آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا کوچک ترین غفلت یا بی ارزش شمردن خرده فرهنگ های اجتماعی در مواجه با زائران ممکن است لطمه های بسیاری را به تلاش های مختلف مسؤولان در ارتباط با مشهد ۲۰۱۷ وارد کند لذا توجه به ارتقای کیفی فرهنگ میزبانی در این راستا بسیار اهمیت دارد.
اگرچه در سال ۲۰۱۷ پیش بینی می شود زائران مشهد الرضا بیشتر از گذشته باشد، اما شهروندان این شهر بواسطه برکت وجود امام رضا (ع) فرهنگ میزبانی را بیش از شهرهای دیگر تجربه کرده اند و مجاوران همواره تلاش می کنند سهمی قابل توجه در میزبانی از زائران سرزمین خورشید داشته باشند.
خوشبختانه در چند سال اخیر محیط شهری به موازات سایر فعالیت های شهرداری مشهد از ارائه نکات میزبانی مناسب از زائران پر شده است؛ چنانکه ما شاهد قرار گیری تصاویری از احترام به زائر در مشاغل مختلف این شهر هستیم. اما آنچه که بیش از پیش در نقاط مختلف مشهد خودنمایی می کند، قرار دادن صفحاتی از تبلیغات کمپین های مردمی همچون کمپینی با عنوان «ممنون که مهربانی» و سایر است. این مولفه که به تنهایی بار معنوی بسیاری را برای ارتقای فرهنگ میزبانی به مسافران قطار شهری می دهد، خود نشانگر توجه سازمان های مردم نهاد و کمپین های مختلف با مشارکت مردمی در مشهد است.
اما بار معنایی چنین تبلیغاتی نباید تنها در کلام جاری باشد یا به قشر خاصی از مردم تعلق پیدا کند لذا به نظر می رسد مدیریت شهری در کنار سایر دستگاه های متولی فرهنگ در مشهد باید در عملکرد بخش های مختلف خود به این امر توجه کند؛ به عنوان مثال رفتارهای نامناسب برخی از رانندگان اتوبوس برای دریافت وجه خدمات حمل و نقل از مسافران بویژه زائران در مشهد نیازمند بازنگری ویژه از سوی مدیریت شهری است یا بی حوصلگی برخی از مغازه داران اطراف که یا اجناس بی کیفیتی می فروشند یا قیمت های کالاهای فروش خود را غیررسمی افزایش می دهند.
با وجود اینکه چند سالی است بلیت اتوبوس جای خود را به کارتی با عنوان «من کارت» داده است، اما میزان استفاده از آن در میان زائران کمتر بوده و بیشتر مجاوران حرم مطهر رضوی از این کارت استفاده می کنند؛ در این میان بیشترین میزان نارضایتی زائران مشهد الرضا برخوردهای نامناسب رانندگان تاکسی و بی انصافی آنها در دریافت هزینه مسیر است که این امر بیشتر در تاکسی های غیرخطی مشاهده می شود و به نظر می رسد پیش از آغاز سال ۲۰۱۷ نیازمند ساماندهی سازمان تاکسی رانی مشهد است.
از سوی دیگر، رفتار و اخلاق خوب بارها در اسلام و احادیث مورد توجه قرار گرفته لذا توجه به فرهنگ میزبانی و تکریم مهمان از جمله موضوعات مورد تاکید در اسلام است و اگر در قالب فرهنگ رضوی و آموزش های دینی اسلامی به شهروندان منتقل شود، بی تردید زیرساخت فرهنگی عظیمی محسوب می گردد.
خوشبختانه در چند سال اخیر شاهد فعالیت بسیار کانون های فرهنگی هنری مساجد در مشهد هستیم به طوری خیل عظیمی از شهروندان با شرکت در کلاس ها و برنامه های متنوع این کانون ها به آن جذب شدند که این امر می تواند افزون بر اینکه از ظرفیت مشهد ۲۰۱۷ برای جذب بیشتر مخاطب در فرهنگ سازی بهره ببرد به ترویج فرهنگ میزبانی با دیدگاه توجه به انتقال فرهنگ رضوی بپردازد.