عاقبت ناخوش فارغ التحصیلی از دانشگاه

نویسنده: غفار میرزایی

بیکاری؛ کلمه ای آشنا برای بسیاری از مردم و خانواده¬ها است. فرقی نمی¬کند تحصیل کرده باشی یا تحصیل نکرده؛ این معضل امروز دامن گیر بسیاری از مردم به¬ویژه جوانان شده است. بیکاری زمانی برای جوانان جامعه دردناک¬تر است که این قشر بعد از رویای شیرین و سرمستی از حضور در کلاس¬های درس و دانشگاه راهی بازار کار می¬شوند اما این قشر در نهایت رویای شیرین خدمت به جامعه را در کنار دکه¬های و در لابه لای صفحه¬های روزنامه¬ها جستجو می¬کند.
بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی که به گواه آمار نزدیک به ۲۰ درصد است نشان از یک فاجعه دارد که می¬تواند موجب سرخوردگی جوانان شده و در ادامه چرخه اقتصادی کشور را دچار اختلال کند.
۱_ یکی از دلایلی که به عقیده کارشناسان، امروزه آتشی در خرمن معضل بیکاری در کشور انداخته است، افزایش تعداد تحصیل¬کردگان دانشگاهی و پیرو آن بالا رفتن انتظارهای شغلی در این افراد است. اگرچه این موضوع از نگاهی دیگر به بالا رفتن سطح سواد در جامعه کمک می¬رساند، اما افزایش تعداد افرادی که به موجب بالا رفتن ظرفیت¬های دانشگاهی، به هر نوع ممکن مدرکی را از یکی از مراکز دانشگاهی شکل گرفته در بستر علمی و آموزشی کشور اخذ کرده اند، سطح توقع شغلی در میان جوانان را بالا برده است.
۲_اشتباه رایج در جامعه کنونی این است که تمام مسیرهای موفقیت و خوشبختی از دانشگاه ها می گذرد. جوانان و فارغ التحصیلان نباید در مسیر یافتن کار فقط متکی به مدرک یا رشته تحصیلی خود باشند؛ بلکه بهتر است در کنار مدرک دانشگاهی خود تخصص و مهارتی که مورد نیاز جامعه است را نیز فرا گیرند. بسیاری از کارفرمایان بر این عقیده¬اند که بیشتر کارجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه ها فقط دارای یک مدرک و عنوان تحصیلی هستند و آشنایی چندانی با نیازهای روز بازار کار ندارد.
مقصر دانستن دانشجویان در زمینه رواج مدرک گرایی یک سویه نگری به مسایل اجتماعی است زیرا ما در زمینه مدرک-گرایی نقش دانشگاه و تصمیم گیری مسئولان را نادیده گرفته¬ایم. زمانی که بعضی از مسئولان برای دستیابی به مدرک دکترا دست به هر کاری می زنند، دانشجو می اندیشد که فقط داشتن مدرک برای ورود به بازار کار دارای ارزش و اعتبار است.
۳_مدرک گرایی در دانشگاه¬های کشور به یک رویه تبدیل شده است. کمتر دانشگاهی می¬توان در کشور مشاهده کرد که همزمان با دانش افزایی مهارت¬های شغلی را در اختیار دانشجویان قرار دهد. آماده سازی جوانان برای ورود به بازار کار باید یکی از اهداف نظام آموزشی کشورها باشد.
ارایه واحدهای علمی-کاربردی در کنار درس های نظری، خود می تواند کلیدی برای باز کردن قفل اشتغال کشور باشد. امروزه در حالی آموزش نظری در دانشگاه های کشور رواج پیدا کرده است که جامعه ما برای اشتغال فارغ التحصیلان و گرداندن چرخ صنعت کشور نیاز به واحدهای درسی و رشته های کاربردی دارد.
۴_برای حل هر مشکلی نخست باید ریشه های آن را شناخت تا بتوان نسخه ای شفا بخش برای درمان آن پیچید. اولین و شاید مهم ترین برنامه برای کاهش نرخ بیکاری، مدیریت منابع انسانی است که اساس تمامی فعالیت¬ها و برنامه¬ریزی¬ها کشور را تشکیل می دهد. اگر بخواهیم تعریفی دقیق از برنامه¬ریزی نیروی انسانی ارایه کنیم باید گفت برنامه¬ریزی نیروی انسانی عبارت است از «انتخاب مناسب ترین فرد برای مناسب ترین کار در مناسب ترین زمان.»
یکی دیگر از مهم ترین دلایل شکل گیری بیکاری در جامعه اقتصاد دولتی است.تجربه کشورهای مختلف نشان می دهد که اقتصاد دولتی در هیچ کشوری سرانجام خوشی ندارد و در بیشتر کشورها نه تنها با شکست روبرو شده، بلکه زمینه گسترش فسادهای مالی را نیز ایجاد کرده است.
توجه به بخش خصوصی یکی از وظایف مسئولان کشور برای پایین آوردن نرخ بیکاری است.امروزه بیشتر دولت ها به این نتیجه رسیده اند که به تنهایی نمی توانند عامل ایجاد توسعه و رشد باشند؛بنابراین سیاست هایی در جهت رشد و نمو کارآفرینان در بخش خصوصی اتخاذ می کنند تا با توسعه این بخش، فضایی برای کسب و کار ایجاد شود.
*کارشناس مدیریت