*عقیل مصطفوی
یکى از راه‌هایى که امروزه براى ارتباط دختر و پسر، وجود دارد، چت یا همان ارتباط اینترنتی است. اصل چت و ارتباط اینترنتی، در صورتى که منجر و منتهى به گناه نشود، اشکال ندارد؛ امّا با توجه به حساسیت موضوع مهم زندگی یعنی همسر گزینى و شرایط فراوانى که احراز آنها لازم است، به دست آوردن همسر مناسب از این طریق، مشکل به نظر مى‌رسد؛ مگر اینکه در مراحل بعدى در مورد او تحقیقات رسمى صورت گیرد و فرد از این بابت مطمئن شود که همسر مورد نظر خود را یافته است.
از آنجایی که مرحله ازدواج برای هر فردی، نقطه عطف زندگى است و خوشبختى و بدبختى انسان تا حدود بسیاری بستگى به موفقیت و یا شکست در این امر مهم و حیاتى است، بهتر آن است در انتخاب و گزینش همسر و شریک زندگى بیشتر دقت نمود و تا هنگامی که از شایستگى و لیاقت فرد مورد نظر اطمینان پیدا نشده است، اقدامی صورت نگیرد.بنابراین اگر آشنایى و شناخت طرفین، در اندازه و سطح همان چت باشد، به نظر نمى‌رسد براى چنین تصمیم سرنوشت سازى، کافى باشد؛ چون طبیعتا خطا و انحراف و غیر واقعى بودن اطلاعات در این روش بسیار بالاست.
علاوه بر آن، اطلاعات به دست آمده، اگر هم صحیح باشد، برای امر ازدواج کافى نخواهد بود و تمام نیازهاى اطلاعاتى را جواب نمىدهد، لذا تحقیق بیشترى در این زمینه لازم و ضرورى است و با مراجعه مستقیم و حضورى به خانواده فرد مورد نظر و اطلاع از سطح فرهنگى اجتماعى، دینى و اخلاقى او و خانوادهاش باید اطمینان بیشترى کسب کرد و همچنین با شناسایى دوستان نزدیک و کسب اطلاع از همکاران و محل کار او، میزان آشنائى و شناخت را بیشتر کرد.
در چنین امر بسیار مهمی، شخص باید با نگاه واقع بینانه و به دور از احساسات توأم با آگاهى کامل از وضعیت فرد مورد نظر و خانواده او، اقدام به چنین عمل سرنوشت سازی کند، تا در زندگی مشترک، دچار پشیمانى نشود .بنابراین، براى انتخاب و گزینش همسفر زندگی براى یک عمر، توصیه بر این است که اول باید ملاک‌ها و معیارهاى همسر لایق و شایسته را مطالعه کرد. در این راه باید از والدین محترم، نیز کمک گرفت و نظرات مشورتى آنها را هم به کار بست و درباره فرد مورد نظر تحقیق کافى و لازم به عمل آید و به صرف برخى گفته‌ها و شنیده‌ها یا نوشته‌هایى که از طریق چت و ارتباط اینترنتی به دست آورده شده، نباید اکتفا کرد.
در عین حال، لازم است به این نکته توجه داشت که منشأ و خاستگاه این مدل و روش خواستگارى و ازدواج، از دل فرهنگ و تمدن غربى بر آمده است که از بین رفتن پایه‌های بنیادین خانواده، پاى بند نبودن به ارزش و باورهاى دینى و وجود تفکرات لیبرالى به معنى آزادى خواهى در همه عرصه‌هاى زندگى، مهمترین مشخصه‌های این فرهنگ غربی است.
کارشناسان امر خانواده، معتقد هستند که در غرب ازدواج به معناى زن و شوهر شدن از طریق شرع و یا قانون، به نیت و هدف یک زندگى طولانى مدت با یکدیگر، در حال از بین رفتن است و شکل جدید و تازه‌ای از کنار هم زندگى کردن زن و مرد شایع شده است که اصلا هیچ سنخیتى و تناسبی با فرهنگ حاکم بر کشور ما ندارد.
این مدل ازدواج یا کنار هم زندگى کردن در غرب، به زندگى شریکى شایع است که در آن زن و مرد به عنوان زن و شوهر مورد خطاب قرار نمى‌گیرند؛ بلکه با عنوان شریک نزدیک یاد مى‌شوند. از این رو آشنایى و خواستگارى و سپس ازدواج اینترنتى و چتى نیز برخواسته از چنین فرهنگى است.
حاکمیت این فرهنگ آسیب‌هایى را براى ازدواج به دنبال دارد؛ به عنوان نمونه مى‌توان به ارائه اطلاعات غلط از سوی یکى از طرفین به دیگرى به هنگام آشنایى و خواستگارى، اشاره نمود؛ بنابراین در این‌گونه ارتباطات چگونه افراد مى‌توانند به اطلاعات طرف مقابل اعتماد کنند؟
از آنجایی که به طور معمول، هنگامی که از طریق چت و اینترنت، ارتباط بین طرفین بر قرار شود، به تدریج این رابطه بیشتر شده و زمینه علاقه به یکدیگر فراهم مى‌شود و چه بسا در ادامه به وابستگى طرفین یا یکی از آن دو می‌‌انجامد و در صورتى که طرفین بخواهند اطلاعات داده شده را در جلسه حضورى مورد بررسى قرار دهند و تصمیم گیرى کنند، چه بسا تصمیم گیری‌شان تحت تأثیر همان عشق و علاقه قبلى شده و نتوانند واقعیات را آن گونه که هست مشاهده کنند و تصمیم عاقلانه و واقع بینانه بگیرند. لذا پایه و اساس ازدواج این دو نفر، بر پایه احساسات گذاشته شده و در ادامه، زندگى سُست و متزلزلی خواهند داشت. از این رو، انتخاب همسر از طریق چت و ارتباط اینترنتی، راه مطمئن و معقولى نمى‌تواند باشد.
بهترین راه این است که طرفین، موضوع را با خانواده‌ها مطرح کنند و بقیه راه را به آنان بسپارند. از طرفی وجود علاقه احتمالى میان طرفین، نباید مانع تحقیق در مورد شخصیت و خانواده طرفین و در نظر گرفتن حقایق شود. خلاصه اینکه عشق پاک در رتبه پس از عقل قرار دارد، نه قبل از آن و نباید دل انسان قبل از عقلش به کسى تعلق پیدا کند. اگر دل سبقت بگیرد، کار محاسبات عقلى دشوار مى‌شود.
راه درست و صحیح، این است که به صورت آزادانه و مستقل، عقل فعالیت محاسباتى و مصلحت سنجى خود را انجام دهد و در صورتى که جواب و پاسخ مثبت داد، آنگاه دل فعالیت احساسى خودش را داشته باشد و علاقه و محبت، امکان بروز و ظهور پیدا کند.
همچنین باید به این نکته توجه داشت که دیر شدن ازدواج نباید سبب شود که انسان به هر کسى بدون توجه به وجود حداقل معیارها در او، پاسخ مثبت دهد. این کار، مىتواند مشکلات زیادى را در زندگى آینده انسان ایجاد کند.
*کارشناس مذهبیش
