پنجمین نشست «پایش هویت معماری، چالش بناهای دولتی» روز چهار شنبه به همکاری پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن کانون هم‌اندیشی معماری در تالار نور برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری صبح مشهد، دکتر پیروز حناچی؛ در ابتدای این نشست در خصوص لوح حمورابی که در موزه لوور نگهداری می شود، بیان کرد: این لوح قدیمی ترین قانون بشری است که در آن قوانینی در خصوص رعایت سبک معماری هویت دار آمده است.
معاون شهرسازی وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه در دوره معاصر سبک معماری ایرانی، اسلامی دچار تحولات زیادی شده است تصریح کرد: اکثر آثار برجسته و شاخص مربوط به قبل و بعد از اسلام همچون تخت جمشید،قلعه دختر و…از سوی حکومت شکل گرفته است.
وی افزود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ ۸ ساله ایران با عراق سبک معماری اسلامی ایرانی به دلیل تمرکز منابع به سمت جنگ توجه زیادی شکل نگرفته البته کارهای خوبی از جمله طرح جامع دانشگاهها یکی از کارهای مثبت بودهاست.
معاونت شهرسازی وزارت راه و شهرسازی اظهار کرد: رعایت سبک معماری ایرانی و اسلامی براساس نظامات فنی واجرایی تا حد زیادی متاثر از سازمان برنامه و بودجه و اختصاص بودجه در این خصوص است.
وی گفت: کارفرما، مشاور و پیمانکار سه عنصر مهم در پیاده کردن سبک معماری ایرانی و اسلامی است که با هماهنگی این سه عنصر ساختمان هویت داری بنا خواهد شد.
حناچی با بیان اینکه معماری شهر تاثیر پذیر از سرمایه و بخش خصوصی است،وضعیت کنونی معماری را عدم اظهار نظر نهاد های مدنی و حرفه ای دانست و گفت: اگر تجربیات مربوط به معماری بناهای دولتی را تدوین می کردیم اکنون شاهد نتایج بهتری بودیم.
وی با اشاره به کارهای صورت گرفته در عرصه رعایت سبک معماری هویت دارگفت: این کارها با بضاعت کشور متناسب نیست و باید یک مدیریت یکپارچه بر رعایت سبک معماری هویت دار شکل گیرد و تا زمانی که مدیریت متمرکز بر رعایت سبک معماری هویت دار نداشته باشیم همین منوال ادامه خواهد داشت.
معاون شهرسازی وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه طبق قوانین، مسئولیت احداث ساختمان های دولتی تحت نظارت وزارت مسکن و شهرسازی است اظهار کرد: من ازسبک معماری شهر رضایت نسبی دارم ولی با بضاعتی که در کشور وجود دارد انتظار بیشتری می رود.
این پژوهشگر و استاد دانشگاه با بیان اینکه عقلانیت از خصیصه های معماری قدیم است بیان کرد: اگر عقلانیت و منطق پشتوانه معماری باشد شاهد این وضعیت نبودیم، می توان این گونه عنوان کرد که زیبایی شناسی یکی از مریضی های جامعه ما است.
وی گفت: کشورهای زیادی از جمله فرانسه بودجه های زیادی برای زیبایی شهر وسبک معماری هزینه می کنند اما تنها وظیفه حاکمیت نیست تا سلیقه مردم را در خصوص سبک معماری تغییر دهد بلکه باید صاحب نظران نیز سهیم باشند.
وی بیان کرد: متاسفانه از اصل حق تعیین سرنوشت تنها در مباحث و ظرفیت های سیاسی کشور استفاده می شود حال آن که باید بستر نظر خواهی مردم به عنوان ساکنین شهر در سازو کارهای معماری شهری فراهم شود، همچنین نهادهای مدنی، روزنامه ها و بدنه های تخصصی باید بتوانند در برابر این قضیه عکس العمل نشان دهند.
*** تغییر سبک معماری نیازمند آسیب شناسی دقیق است
در ادامه همایش پنجمین گفتار شهر؛ دکتر عبدالهادی دانشپور؛ عضو هیات علمی شهرسازی دانشگاه علم و صنعت گفت: در دوره معاصر و بعد از قاجار سبک معماری غربی به صورت سونامی وارد کشور شد که این امر هم نیاز جامعه نبود بلکه متاثر از انقلاب صنعتی بود.
دانشپور با بیان اینکه معماری لباس، تجلی و کالبد فرهنگ است و تغییر سبک معماری نیازمند آسیب شناسی دقیق است گفت: باید به معماری به صورت یکپارچه نگریسته شود .
وی با بیان اینکه معماری موفق نتیجه یک دیالوگ و تعامل است گفت: اگر مدیران دولتی از موضع کارفرمایی خود این تکلیف را بپذیرند تا حدودی موفق بوده اند.
دانشپور اظهاربا بیان اینکه کارفرمای خوب عامل اصلی در احداث یک بنای هویت دار است تصریح کرد: در بخش اصلی ایجاد یک بنا کارفرما نقش عمده ای دارد.
در بخش دیگری از برنامه معمار و متخصص حوزه شهر، ایرج کلانتری؛ با بیان اینکه سبک معماری هر کشور بر گرفته شده ازبعد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وهنری است و الگویی وجود ندارد ادامه داد: در کشور ما معماری، باید سبک و رویه های زندگی را نشان دهد و در واقع هویت را به ما معرفی کند.
کلانتری گفت: نباید معمار را مقصر در عدم عایت سبک معماری هویت دار بدانیم چرا که ۹۸ درصد شاخص ها خارج از حیطه معماران است و متاسفانه یک نظام فنی و اجرایی منسجم و یکپارچه در کشور نداریم.
وی ادامه داد: تمامی آثار قوی به جا مانده از دوره های گذشته پشتوانه قدرت و زور داشته اند، اما در شرایط فعلی اولین گام در سبک معماری ایرانی و اسلامی باید از سوی معماران برداشته شود.
*** لزوم رعایت اصل «شهر زیبا و شهر یکنواخت»
در معماری شهری
دکتر هما زنجانی زاده؛ عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مهمان دیگر این همایش، گفت: از منظر اجتماعی هیچ پدیده اجتماعی یک علت ندارد و سبک معماری معلول ابعاد حقوقی، آموزشی … است.
زنجانی زاده با بیان اینکه بعد از سقوط قاجار سبک معماری ایران تحت تاثیر سبک معماری آلمان قرار گرفته است افزود: ساختمان هایی چون دارایی، راه آهن شمال و هلال احمر به سبک معماری آلمان ساخته شده و به عبارتی معماری جامعه مدرن است.
وی معماری را بعد مادی جامعه با علل مختلف اقتصادی، حقوقی، آموزشی و فرهنگی دانست و گفت: از این رو معمار یک انسان کامل است که باید به سه بعد سازه، فونکسیون و زیبایی واقف باشد و اگر معمار با هر سه بعد مسلط نبود از مشاور کمک گیرد.
این پژوهشگر اجتماعی و فرهنگی بیان کرد: اگر اصل «شهر زیبا و شهر یکنواخت» در سیستم دولتی مورد توجه واقع می شد الان شاهد چنین مناظری در شهر نبودیم؛ با وجود این اگر مصالح به کار رفته در واحدهای ساختمانی و تعداد طبقات درمحدوده های خاص یکسان باشد زیبایی شهر صد چندان می شود.
دربخش دیگری از همایش مهندس محمد مقدوری؛ معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گفت: تاکنون تعریف دقیقی در زمینه معماری در کشور ما صورت نگرفته است؛ متاسفانه در حوزه معماری کشور دچار بحران هویت شده است.
وی افزود: یا در نظر گرفتن و مورد توجه قرار گرفتن چند اصل از جمله بحران هویت معماری در کشور، عدم انسجام در کشور و عوامل اجتماعی و اقتصادی و نقش محوری مدیریت که بیشترین مسئولیت در دولت دارد وضع کنونی حاکم بر حوزه معماری را تغییر داد.
