گزارش :
اقتصاد دانش‌بنیان یکی از مؤلفه ها و راه حل های مؤثر دست یابی به اقتصاد مقاومتی است. بنابراین هرگونه فعالیت و اقدامی که برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان صورت گیرد، بدون شک در تحقق اقتصاد مقاومتی نیز مؤثر واقع خواهد شد. موسسه باغات آستان قدس رضوی در تلاش است با تدبیر بر پایه اقتصاد دانش‌بنیان، علاوه بر باردهی اقتصادی، از هدر رفتن منابع آب، زمین و نیروی انسانی با توجه به معضل خشکسالی، جلوگیری کند. در این راستا نزدیک ۳ سال است که با دستیابی به پیشرفت‌های بسیاری در این زمینه توانسته است توسعه و استقرار مقوله اقتصاد دانش‌بنیان را با مدیریت کارآمد، به منصه ظهور برساند. در این گزارش به فعالیت‌های موسسه باغات آستان قدس رضوی در عرصه اقتصاد دانش‌بنیان، بسترها و لزوم تحقق این مهم در کشور پرداخته‌ایم.
پیشرو در اقتصاد دانش‌بنیان
موسسه باغات آستان قدس رضوی با توجه به سیاست های ابلاغی رهبر معظم انقلاب در خصوص تحقق اقتصاد مقاومتی و تکیه بر اقتصاد دانش‌بنیان، بر خود تکلیف می‌داند با توسعه و برنامه ریزی مناسب، شرایط تحقق این مهم را فراهم کند. این موسسه با درک صحیح از منویات رهبر معظم انقلاب، در راستای این هدف، تاکنون مطالعات هدف‌مند و اقدامات ارزش‌مندی را با بهره گیری از کارشناسان و محققان مجرب انجام داده است.
حرکت بر اصول علمی
این مؤسسه تمام تلاش خود را به منظور خارج کردن حوزه کشاورزی و باغ‌داری از وضعیت سنتی و حرکت بر مبنای اصول اقتصاد دانش‌بنیان به کار بسته است که برای تحقق این اصل، اقداماتی همچون حفظ و نگهداری باغات با رویکرد کشاورزی پایدار و ارگانیک، بررسی اثرات کودهای تشکیل شده از فناوری نانو در سطح باغات، افزودن مایکوریزا و کودهای آلی-بیولوژیکی نظیر ورمی کمپوست به خاک‌های باغ برای بهبود ساختمان فیزیکی و افزایش عناصر غذایی قابل دسترس ریشه گیاهان، استفاده حداقل از سموم شیمیایی و افزایش مبارزه مکانیکی و بیولوژیکی به منظور کنترل آفات و بیماری های گیاهی و علف های هرز را انجام داده است. توسعه سیستم های آبیاری نوین قطره ای به منظور افزایش سطح بهره وری از آب، یکی دیگر از فعالیت‌های صورت گرفته است که با توجه به وضعیت بحرانی آب در کشور، می‌تواند نقش سازنده ای ایفا کند. همچنین استفاده از کشت متراکم باغات سیب، گلابی و ارقام میوه‌های هسته‌دار مانند آلو، زردآلو و گوجه، توسعه این باغات به منظور افزایش تولید در واحد سطح و نیز صرفه‌جویی در آب و هزینه‌ها، در دستور کار موسسه باغات آستان قدس رضوی قرار دارد.
علم در کنار تجربه
با توجه به طولانی بودن فرآیند عمل تا نتیجه در اقتصاد دانش‌بنیان، زمان حصول نتیجه، نقش به‌سزایی دارد. موسسه باغات آستان قدس رضوی با مدیریت و برنامه ریزی کارآمد، استفاده از علم در کنار تجربه، ایجاد رویکرد تغییر الگوی کاشت، بهره‌گیری از تکنولوژی های نوین، برنامه‌ریزی مدون کوتاه‌مدت و بلن مدت، احداث باغ‌های مدرن و متراکم از انواع و ارقام میوه‌های دانه‌دار و هسته‌دار، برنامه‌ریزی برای توقف تولید روی پایه‌های بذری و سنتی و ازدیاد نهال روی پایه‌های رویشی جدید پاکوتاه و مقاوم به بسیاری از بیماری‌ها و تنش‌های محیطی در نهالستانهای مدرن، توانسته است در مقایسه با سنوات گذشته در این مهم گام‌های مؤثری بردارد. البته متناسب با اقدامات پیش رو، تمهیداتی برای تأمین منابع مالی نیز بایستی صورت گیرد تا با ایجاد بستری مناسب بتوان در پیشبرد هر چه بهتر اقتصاد دانش بنیان و به نوبه آن اقتصاد مقاومتی اقدام کرد.
بسترهای تحقق
برای رشد و شکوفایی در همه زمینه‌ها به ویژه حوزه کشاورزی، ایجاد رویکرد علمی و تحقیقاتی در کنار تجربه مد نظر می‌باشد. پیشرفت در بخش کشاورزی، سخت نیازمند گسترش و فراهم کردن بستری برای آموزش دانش کشاورزی کاربردی و مدرن، سرمایه گذاری و حمایت های مالی، دادن فرصت و همچنین فراهم کردن شرایطی برای شکوفا شدن ایده‌های علمی تحقیقاتی و از همه مهم‌تر حمایت از تولید ملی و تضمین فروش محصولات مبتنی بر اقتصاد دانش‌بنیان است. البته لازم به یادآوری است، نیاز به فرهنگ‌سازی در خصوص اقتصاد دانش‌بنیان در سطح ملی نیز به شدت احساس می‌شود.
حفظ سرمایه های ملی
شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه صنعت کشاورزی و باغبانی از جمله موسسه باغات آستان قدس رضوی، به واسطه فعالیت‌های خود در سطح وسیع، با سرمایه‌گذاری کلان و همچنین برخورداری از نیروهای کارآمد تحقیقاتی و دانشگاهی، جایگاه خود و کشور را در عرصه رقابتی کشاورزی چه در سطح ملی و چه بین المللی حفظ خواهند کرد. این شرکت‌ها با رویکرد اقتصاد دانش‌بنیان و با به‌کارگیری ایده‌های نو می‌توانند با صرف کمترین هزینه، بهترین کیفیت و کمیت را ارائه کنند و این یعنی افزایش بهره‌وری و سودآوری در کنار حفظ سرمایه‌های ملی
