یادداشت روز

درس‌هایی که باید از «خان طومان» گرفت

کد خبر : 1811
نویسنده : سید رضا قزوینی غرابی – کارشناس مرکز مطالعات خاورمیانه‌ای بیروت

شهرکوچک اما بسیار راهبردی خان طومان در ریف جنوبی حلب سقوط کرد. این عنوانی بود که بسیاری از رسانه‌های خبری به آن پرداختند. به رغم آنکه از میزان قطعی خسارت‌های انسانی دو طرف آمار ضد و نقیضی ارائه شده است اما آنچه که مسلم و قطعی است این است که دروازه جنوبی حلب و دروازه مهم مسیر ریف غربی و شمالی حلب بار دیگر در اختیار تروریست‌های تکفیری مورد حمایت غرب و حامیان منطقه‌ای آنان قرار گرفت.هرچند درباره چرایی سقوط این شهر کوچک به دست گروه‌های تحت لوای جیش الفتح و مهم‌ترین آنها یعنی جبهه النصره و احرار الشام گفته‌های مختلفی بیان شده است اما پیامدها و درس‌های این رویداد از جهاتی اهمیت دارد.
تردیدی نیست که در آستانه تلاش‌های ارتش سوریه برای حملات همه جانبه علیه دومین شهر بزرگ و استراتژیک سوریه یعنی حلب که هم اینک در اختیار تروریست هاست، همه قدرت‌های منطقه‌ای به ویژه ترکیه و عربستان تلاش می‌کنند تا مانع از آزاد سازی آن توسط دمشق شوند. حلب قلب اقتصادی سوریه و سمبل اعتبار همه طرف‌های درگیر در جنگ است به گونه‌ای که برخی تحلیل گران جنگ حلب را ترسیم کننده قطعی وضعیت سیاسی و میدانی منطقه می‌دانند و سرنوشت آن را با سرنوشت دولت سوریه و حامیان منطقه‌ای تروریست‌ها گره می‌زنند. لذا باید دانست که اقدام تروریست‌ها برای بازپس گیری دروازه جنوبی حلب یعنی خان طومان آن هم در ساعات نخستین آتش بس مورد توافق آمریکا و روسیه فرار رو به جلوی قدرت‌های منطقه‌ای حامی جریان تکفیر و ضد مقاومت برای تضعیف جبهه نظامی سوریه و داشتن دست برتر در مذاکرات آینده طرف‌های درگیر است.
اینکه چگونه خان طومان پس از کنترل شش ماهه توسط ارتش سوریه و در آستانه آماده شدن اسد و همپیمانان وی برای حمله به حلب مجددا و اینگونه در اختیار تروریست‌ها قرار گرفت جای پرسش جدی دارد. یک حمله انتحاری در آستانه   تصرف خان طومان توسط تروریست‌ها که برخی معتقدند عامل اصلی سقوط شهر بوده است آیا می‌توانسته عامل کلیدی برای فقدان سیطره بر این نقطه حیاتی باشد؟ از بعد نظامی این‌ها پرسش‌هایی است که تحلیل گران نظامی باید به آنها پاسخ دهند و قطعا روشن نبودن ابعاد موضوع تا این لحظه نیز افقی واضح در اختیار ما قرار نمی‌دهد. اما از بعد سیاسی نشان داد که عدم اعتماد به گروه‌های تروریستی در هرگونه آتش بسی باید تبدیل به قاعده‌ای اساسی شود یا اینکه به شدت با احتیاط وآمادگی کامل با آن برخورد شود.
همچنین شکسته شدن آتش بس اعلامی مسکو و واشنگتن و عدم پایبندی تروریست‌ها به آن مبین این نکته است که گروه‌های مسلح خود را خارج از چارچوب‌های توافق طرف‌های درگیر می‌دانند لذا این گونه توافقات نیز هیچ گونه ضمانتی برای یک آتش بس پایدار و ممانعت از خیانت تروریست‌ها ندارد.
هرچند طرف روس واکنش قاطعی نسبت به نقض آتش بس و تصرف خان طومان نشان نداده و آتش بس را برای سه روز دیگر تمدید کرده است اما ائتلاف گروه‌های تروریستی که آمریکا آنها را گروه‌های معتدل می‌داند با سازمان القاعده (جبهه النصره) در عملیات خان طومان باید منجر به اقدامات جدی تر روسیه در مذاکرات سیاسی برای تأکید بر وارد کردن این گروه‌های مسلح در لیست واحد تروریستی طرف‌های مذاکره کننده و تضعیف موضع واشنگتن در میانه رو خواندن گروه‌های متحد با القاعده باشد.
از سوی دیگر روس‌ها که از هفته‌های گذشته عملیات نظامی و هوایی خود را در سوریه کم رنگ کرده‌اند باید نقش بیشتری در تقسیم وظایف نظامی با سوریه و همپیمانان آن ایفا کنند. کنترل هوایی مناطق حساس ریف حلب توسط جنگنده‌ها و پهپادهای روسیه به عنوان اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از هرگونه نقض آتش بس توسط گروه‌های تروریست یا تغییر آرایش نظامی و پیشرفت آنها اقدامی است که مسکو می‌تواند آن را اجرا کند. حلب قلب تحولات آینده سوریه است پس دمشق و همپیمانانش باید با دقت و هوشیاری سیر معادلات و تحولات را به سود خود پیش ببرند.
برچسب ها
نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

16 − شش =

دکمه بازگشت به بالا
بستن